18 سنگي

معرفي چاپ سنگي :

كتابي تاريخي به فارسي و مشتمل بر پنج جلد در تاريخ مغول است، به تصريح مصنف در ديباچه ذيل تاريخ جهانگشاي جويني است.و وقايع سالهاي 656-728 هـ.ق. را دربردارد.كتابي مهم و معتبر مي‌باشد زيرا مصنف خود در بيشتر وقايع حاضر و شاهد بوده و يا بي واسطه از بزرگان دولت شنيده است. ب‍واس‍طه‌ ن‍ث‍ر م‍ص‍ن‍وع‍ش‌ در ن‍زد ت‍رس‍ل‌ن‍وي‍س‍ان‌ ق‍دي‍م‌ م‍ع‍روف‌ ب‍وده‌ و فرهنگ لغات غريبه غير شايعه كه در متن استفاده شده نيز در پايان به كتاب اضافه شده است. ن‍س‍خ‍ه‌ ح‍اض‍ر ش‍ام‍ل‌ پ‍ن‍ج‌ ج‍ل‍د از اي‍ن‌ ت‍اري‍خ‌ ب‍دي‍ن‌ ت‍رت‍ي‍ب است‌: ج‍ل‍د اول‌: از ص‌ 1 ت‍ا 144؛ ج‍ل‍د دوم‌: از ص 144-256؛ج‍ل‍د س‍وم‌: ص 258-391؛ ج‍ل‍د چ‍ه‍ارم‌:ص394-598؛ ج‍ل‍د پ‍ن‍ج‍م‌:ص600- 658و از صفحه 658-708 فرهنگ لغات غريبه غيرشايعه وصاف الحضره است.درجلد اول:از ص 1-8ديباچه است و سپس صفحه 12 نزاع آريغ و آلغو،14-15 جلوس و سلطنت و وفات آلغو، ص 16-17در باره جلوس،عدل و فتح چين قبلاقاآن، 21-22 صفت چين و خانباليغ و فتح جاده، 23 بناي دارالملك،24-25جلوس تامور قاآن،26-28 وصف بغداد، حشمت و حالات خليفه المستعصم و وزير آن، 29سبب استيصال بني عباس،30-52 سلطنت هلاكوخان، رزم عرب و مغول ،محاصره و فتح و قتل و غارت بغداد و حالات و قتل خليفه مستعصم و نيز فتح شام و ذكر رصدخانه مراغه و فوت هلاكو، از صفحه 52-105شامل دوران سلطنت اباقاخان،شامل جلوس وي،تعريف شمس الدين محمد الجوني(جويني) صاحب ديوان، حكومت صاحب علاءالدين به بغداد، ذكر خواجه بهاءالدين و وفاتش،ذكر شاهزاده قيدو و جنگ و صلح او با براق و آمدن او به خراسان و مقابله اباقاآن با براق و شكست و مرگ وي، يورش و تخريب و احوال ماوراءالنهر، تعريف بخارا، احوال شمس الدين كرت(80-82)،ذكر سلاطين و ملوك مصر،ذكر بندق دار،جنگ مغول و مصريان (83-88)،احوال مجدالملك(91)،ذكر احوال صاحب ديوان علاءالدين (94-105)، از صفحه 106-136 به وقايع سلطنت سلطان احمد اختصاص دارد كه شامل قتل مجدالملك، ذكر خواجه فخرالدين ايداجي،وفات علاءالدين صاحب،توجه ارغون به بغداد ومخالفت و جنگ وشكست ارغون با سلطان احمد، واختلال حال سلطان احمد است، از صفحه 137-143 به سلطنت ارغون اشاره دارد و شامل گرفتاري وقتل خواجه وجيه الدين صاحب ديوان؛ جلد دوم: در باره سلطنت اتابكان فارس است شامل: 145 تعريف شيراز، 146حكومت نواب سلجوقيان،ابتداي حكومت سلغريان149، حالات اتابكان151-190 شامل تعريف همدان و اصفهان،اتابكان فارس153-164، ذكر شاهزاده سلغور شاه قرانداش خان بن سعد، حالات و وفات او، ذكر جزيره قيس 170، از صفحات 171-177شامل ترقي ،حالات،حكومت سواحل فارس و استيصال بني قيصر، از صفحه 179-188 ادامه حالات اتابكان است و صفه 189 قتل سلجوق شاه، صفحه191-192 در خروج وشكست و قتل سيد شرف الدين است،193-194حالات انكيانو ،195-205حكومت سوغونجاق نوئين در فارس،196 فتح جزيره قيس،197-198مذمت عمال شغل و ديوان فارس،199 هجوم لشكر نكودار به فارس و شكست امراء فارس و غارت شيراز،حكومت سوغونجاق، از 207 به بعد متفرقات است شامل:حالات فارس،ذكر سيدعلاءالدين، قتل سيد عمادالدين،قتل سيد جمال الدين، اتابك ابش،حكومت سعدالدوله ،ظلم جوشي، تعريف بوقا و قتل وي،تعريف و توصيف طغان،ذكر سعدالدوله يهودي به وزارت رسيدن و اعمال و قتل وي،حالات شمس الدوله، ذكر اتابكان لر،افراسياب و ترقي و مقهور شدن وي به لشكر مغول،محاصره يزد و قتل و غارت آنجا و شكست اتابكان لر.جلد سوم:جلوس كيخاتوخان و حالات و وقايع آن دوران سلطنت وي تا قتل (260-279) ..، وزارت صدر جهان،اسباب وضع چاو،جلوس بايدوخان و سلطنت(282-284)، ذكر سلاطين كرمان،احوال قاورد و فتح عمان،ذكر براق حاجب،حكومت ركن الدين و قطب الدين،حكومت تركان،قتل سيمورغتمش،حكومت كرد و چين در كرمان،قتل پادشاه خاتون،ذكر جزيره هرموز،ذكر بهاءالدين اياز،و حالات وي،وصف و صفت هند، مكتوب فخرالدين و جواب وي،سلاطين دهلي،حالات اميرنوروز،بقيه درباره سلطنت غازان خان و جنگ او با بايدو و قتل بايدو و وقايع سلطنت غازان است.جلد چهارم:ادامه سلطنت غازان خان است و جنگ او با مصريان،ذكر ملوك شبانكاره و محاصره و فتح كرمان،خراج ممالك در زمان غازان خان،فتح سومنات و كنبائت،فوت قيدو .. تا وفات سلطان محمود غازان صفحه 459 تمام ميشود و سپس از 462-556 سلطنت الجايتو سلطان محمد خدابنده و وقايع آن را مي آورد و چندين صفحه در احوال چنگيزخان تا صفحه 573، و سپس سلطنت اوكتاي قاآن،كيوك خان و منكوقاآن را مي آورد و به ذكر جغاتاي،علاءالدين تكش،قطب الدين محمد تكش،سلطان جلال الدين واحوال هلاكوخان پرداخته و رساله تشبيهيه را ذكر كرده و با چندين حديث كتاب چهارم را به پايان برده است.جلد پنجم بعد از چندين صفحه ديباچه به بيان احوال اولاد چنگيز و سلطنت سلطان محمد خدابنده و رفتن وي به سلطانيه و وفات وي از صفحه 600 تا617 است،و از 618 تا به آخر كتاب به وقايع سلطان ابوسعيد و حالات و جنگهاي وي، و ذكر سلطان علاءالدين دهلي و سلطان قطب الدين، و شهاب الدين والغ خان مي پردازد.و در پايان صفحات 658 تا 708 نيز فرهنگ لغات مشكل كتاب با شرح و معني آورده شده است.