سرشناسه :
شيخ ب‍ه‍ائ‍ي، محمد بن حسين، 953 -1031ق.، پديدآور
عنوان و نام پديدآور :
خلاصة الحساب[چاپ سنگي] / محمد بن حسين شيخ بهايي ؛ كاتب : عبدالرحيم بن محمدتقي تبريزي ، كاتب حاشيه : سيف‌الله اصفهاني
وضعيت نشر :
بي‌جا : احمد شيرازي ، 1318 - 1319ق.
مشخصات ظاهري :
42 ص.: راده ، شكل ، جدول ؛ قطع : 175 × 220
خصوصيات نسخه :
حواشي اوراق:محشي به حاشيه با نشان اختصار (وحيد ، منه ، شرح ، جواد ، 12 ، وحيدالدين اصفهاني ، شرح جواد) است.
مشخصات ظاهري اثر :
نوع و درجه خط:نسخ ، شكسته نستعليق /
نوع كاغذ:فرنگي /
نوع و تز ئينات جلد: مقوايي با روكش تيماج قرمز
يادداشت تملك و سجع مهر :
شكل و سجع مهر:1 مهر بيضي با نشان شير و خورشيد با سجع «اجازه طبع داده شد» (ص. 2)
معرفي چاپ سنگي :
اين كتاب از متون موجز اين علم است و چون مؤلف بزرگوارش مشهور و از عصر تأليف مورد توجه مبتدي و منتهي از درس و ترجمه و شرح و تحشيه و تا اوايل قرن 14 در حوزه‌هاي علمي مدار بحث و تدريس بوده است . كتاب مشتمل است بر مقدمه در تعريف علم حساب و 10 باب و خاتمه كه به ترتيب عبارتند از : مقدمه: در تعريف علم الحساب، باب اول : در جمع و تفريق و ضرب و...، باب دوم: در كسور ، باب سوم:در استخراج مجهولات الاربعه المتناسبه ، باب چهارم:في استخراج المجهولات بحساب الخطايين، باب پنجم: في استخراج المجهولات بالعمل بالعكس، باب ششم:در مساحت، باب هفتم: بدست آوردن مساحت زمين در اجراي قنوات و معرفت ارتفاع، باب هشتم: در استخراج المجهولات بطريق الجبر و المقابله. باب نهم: در قواعد شريفه و فوايد لطيفه للمحاسب، باب دهم:در مسايل مختلفه است. بر اين كتاب شرح و حواشي زيادي نوشته و مكرر تصحيح و در داخل و خارج چاپ شده است. مؤلف در مقدمه ، توصيفي از اين تأليف كرده و مي‌نويسد كه «اين كتاب خلاصه تمام كتابهاي متقدمين و زبده رساله‌هاي متاخرين است» و در آخر كتاب هم خطاب به مطالعه‌كنندگان مي‌گويد : در اين كتاب جواهر نفيسيه‌اي كه تاكنون در هيچ رساله و كتابي نياورده‌اند آوردم پس قدر آن را بدان و از غير اهلش پنهان بدار.
صحافي شده در اين مجلد :
تشريح‌الافلاك / محمدبن‌حسين شيخ بهايي ، بي‌جا : 1318 - 1319ق.
هيئت / علي بن محمد قوشچي ، بي‌جا : 1318 - 1319ق.
سي فصل / محمد بن محمد نصيرالدين طوسي ، بي‌جا : 1318 - 1319ق.
ال‍وج‍ي‍زة في م‍ع‍رف‍ه‌ال‍ت‍ق‍وي‍م / احمد بن محمدمهدي خاتون‌آبادي اصفهاني ، بي‌جا : 1318 - 1319ق.
مراح‌الارواح / احمد بن علي ابن‌مسعود ، بي‌جا : 1313ق.
شرح قطر الندي و بل الصدي / عبدالله بن يوسف ابن‌هشام ، بي‌جا : بي‌تا
موضوع :
حساب -- متون قديمي تا قرن 14 , رياضيات -- متون قديمي تا قرن 14 , هندسه -- متون قديمي تا قرن 14 , حساب عددي , حساب هندسي
شناسه افزوده :
تبريزي، عبدالرحيم‌بن محمدتقي، كاتب , اصفهاني ، سيف‌الله ، قرن 13ق. ، كاتب حاشيه
يادداشت :
عنوانهاي گونه گون ديگر : الكتاب في علم الحساب علم الحساب خلاصه‌الحساب في علم‌الحساب الرسالة البهائية في الحساب خلاصه‌الحساب
آغاز،انجام،انجامه :
آغاز: بسمله ، نحمدك يا من لايحيط بجمع نعمه عدد و لا ينتهي تضاعف قسمه الي امد ... و بعد فان الفقير الي الله الغني بهاءالدين محمد بن‌حسين العاملي انطقه الله ... . , انجام: ... كثيرا من مطالبها حري بالصيانة و الكتمان حقيق بالاستتار عن اكثر اهل هذا‌لزمان فاحفظ وصيتي اليك و الله حفيظ عليك
آغاز،انجام،انجامه - جزئيات :
